Öğrencilik hayatım hep “ciddi” ve “aşırı çalışkan” sanılmakla geçti ama aslında hiçbir zaman bir dersi sınavdan önceki gün gelmeden çalışmadım. Hatta öğrenme sürecim de biraz değişiktir, öğrenmem gerekenleri anlatılanı dinleyerek, yazılanları okuyarak, not çıkararak öğrenmeye çalışırım, ama sonunda hep bu yeni bilgilerle ilgili şaka yaparım, onları şarkılaştırırım ya da onlarla ilgili bir şeyler izleyip dinlerim. Kısacası bilgiyi eğlence anlayışıma oturtmaya çalışırım, aksi halde onları kalıcı olarak öğrenemem çünkü hayat benim için kolay ve eğlenceli olmalıdır, tüm uğraşım da budur.
Küçük yaşlardan beri iyi bir videoklip ve dizi izleyicisiyim. Kablolu yayının, MTV’nin, Nickelodeon’un popülerleştiği yıllarda çocukluğumu geçirmemden, yabancı dilde eğitim yapan bir okulda okumamdan ve ailesi çok çalışan bir tek çocuk olmamdan dolayı televizyon, radyo ve bilgisayarla çok uzun zaman geçirdim ve milyonlarca içeriğe maruz kaldım. Bir 90’lar çocuğu olarak ben bile yeni medyayla bu kadar içli dışlı olduysam hala aktif öğrenme sürecinde olan çocuk ve genç yetişkinler bugünlerde kim bilir nasıldır. Bu nedenle bu yazıyı öğrenme sürecinizi biraz daha eğlenceli hale getirebilecek birkaç videoklip paylaşmaya ayırdım:
1. Violent Femmes – Renaissance Man
Rönesans dönemi sanatçılarının en ünlülerini ve aşağı yukarı neler yapabildiğini anlatan bu şarkı 2010 yılından. Lisede Rönesans derslerinde sanat tarihine giriş yaparken bana çok yardımcı olmuştu.
2. Hold Your Horses – 70 Million
Bunu keşke lise-üniversite dönemlerimde bilseydim, Kubilay Aktulum hocamın Müzik ve Metinlerarasılık kitabından öğrendim. Bu klip Batı uygarlığının binlerce yıllık sanat tarihinin 4 dakikalık bir özeti gibi, ve izlediğim en iyi kliplerden biri. Hocam bu klibin ‘edim-alıntı’ (fr. citation-performance) denilen bir işlemden yararlandığından, değişik dönemlere ait resimler üzerinde yansılama ve öyküleme teknikleriyle sanat tarihini “yeniden resmettiklerini” söylüyor.
3. The Bad Seeds – Where the Wild Roses Grow
Bu klip Shakespeare’in Hamlet’indeki Ophelia karakterinden esinlenilerek John Everett Millais’in çizdiği Ophelia tablosundan hareketle hazırlanmış. Klipte Nick Cave’in katil, Kylie Minogue’un kurban rollerini oynadığı saplantılı bir aşk öyküsü izlerken aynı anda kültürleniyoruz.
Şarkıda geçen “all beauty must die” cümlesi de bu takıntılı aşkın bir göstergesi olarak kullanılmış.
4. Michael Jackson – Man in the Mirror
Michael Jackson bu şarkının klibinde alıştığımızın aksine başrolde olmayı tercih etmez, sadece sondaki bir sahnede kalabalığın içinde görünür. Çünkü amacı son yüzyılın karanlık tarafını toplumsal bir mesaj formatında ifşa etmektir. Etiyopya’daki açlık krizinden Kennedy suikastine, Hitler’den Hiroşima nükleer felaketine kadar kayda değer hemen her olaya dikkat çekmekte olan şarkı, The Winans ve Andrea Crouch korolarının da desteğiyle müzikal açıdan (bence) listenin başını çekmektedir.
5. Red Hot Chilli Peppers – Dani California
Çok akademik/didaktik bir içeriği olmasa da Dani California, Elvis’ten Prince’e, Sex Pistols’tan Nirvana’ya rock müzik tarihinin en bilinen sanatçı ve gruplarını mizahi bir yolla anlatıyor. Buna parodi de diyebiliriz. Öğrendiklerimizin sadece kurumlarca kabul edilen içeriklerden oluşmasına gerek yok bence, her bilgi kendi içinde ve kendi için önemli.
Bu listeyi bu kliplerin didaktik kaygılarla oluşturulmuş olduklarını düşündüğüm için seçtim, ancak her içerikten öğrendiklerimiz var. Dolayısıyla böyle listeler yapmak da ucu bucağı olmayan işler. Böylece sanatın ne kadar evrensel ve öğretici bir uğraş olduğunu bir kez daha hatırlamış oluyoruz. Biz postmodern MTV çocukları için olay hiçbir zaman “My Sweat 16” programından ibaret değildi zaten. (Değil mi?)
Comments